Спорт акробатикаси
Акробатика (юн. akrobotes —оёқ учила юраман, юқорига чиқаман)— 1) гимнастика шаклидаги жисмоний машқлар тури. 2) сакраш, спорт ускуналарига таяниб ёки уларсиз мувозанатни сақлаб бажариладиган, куч, эпчиллик намойиш қилинадиган ва бошқа махсус жисмоний машқлар мажмуаси, спорт тури. Спорт Акробатикаси 20-асрнинг 30- йилларида пайдо бўлди. Бу спорт турида сакраш машқлари қуйидагича бажарилади: айланишлар, дўмбалоқ ошишлар, сальто. Бу ҳаракатларни бажарганда спортчи аввало ўз мувозанатини, сўнг шерикларининг мувозанатини сақлаши зарур.
Акробатика мусобақалари куйидаги турларга бўлинади: акробатик сакрашлар (эркак ва аёллар); аралаш жуфтликлар машқи (эркак ва аёл); эркаклар жуфтлик машклари; аёллар гуруҳли машқлари; эркаклар гуруҳли машқлари (икки ёки тўрт киши); батут (сакрагич) устида (эркаклар ва аёллар) машқлари. Халқаро спорт Акробатикаси федерациясига (1973 й. асос солинган) 29 мамлакат аъзо (1987). 1974 йилдан жаҳон, 1978 йилдан Европа чемпионати ўтказилади. Акробатика спорти Ўзбекистонда 1936 йилдан ривожлана бошлади. Ўзбекистон Республикасида Н.Лакиза, М. Тешабоев, М. Тожиев, Д. Костин, Р. Исянов, В. Бабич, М. Қодирова, Я. Муҳамедов машҳур акробатчилардир; 3) цирк санъати жанри. Миср, Юнонистон, Рим, Византия, Хитой, Японияда кадимдан маълум. Ўрта асрларда Акробатика Туркистон масхарабозлик санъатидан ўрин эгаллаб, дорбозликда кенг қўлланилган. Бошқа мамлакатларда мим жанрида чиқувчилар (Италияда), жонглёрлар (Францияда) фаолиятида намоён бўлган.
18-аср охирларидан циркда кенг тарқалди. Асосан, динамик ва статик машқларга бўлинади. Динамик машқлар умбалоқ ошиш, тўнтарилиш, сальто (турган жойда муаллақ ҳолда умбалоқ ошиб, яна ўз вазиятига қайтиш) ҳаракатларидан; статик машқлар турли вазиятда мувозанат сақпаш, чалқанчасига ағдарилиб, гавдани «кўприкча» қилиш каби машқлардан
иборат. Куч Акробатикаси (қўлда ёки бошда туриш, мувозанат сақлаш), сакраш Акробатикаси (икки ёки ундан ортиқ кишининг сакраши, флик-фляк, сальтомортале, ғилдираксимон сакраш ва б.), елка Акробатикаси (3 кишидан кам бўлмаган ҳолда, улардан бири елкадан елкага сакрайди), комик Акробатика (масхарабозлар гримда чиқиб тасодифан қоқилиб кетгандек бўлиб, томошабинларни кулдиради, дор, тўрник, батут ва манеж устида кулгили машқлар бажаради) ва бошқалар. Акробатика ўйинлари бор. От устида Акробатика (чопиб кетаётган от устида машқлар бажариш) замонавий циркда асосий жанрлардан бири. Ўзбекистон цирк ва эстрада дастурларида Акробатикадан кенг фойдаланилади. Махсус (цирк, театр) ўқув юртларида Акробатика алоҳида дарё сифатида ўқитилади.